یخ زدن روغن هیدرولیک چه مشکلاتی را به وجود می آورد؟
یخ زدن روغن هیدرولیک، باعث ایجاد مشکلاتی چون اصطکاک و خرابی تجهیزات در سیستم های هیدرولیکی می شود. یخ زدگی به دلیل شرایط آب و هوایی و انتخاب روغن نامناسب رخ می دهد. روغن های هیدرولیکی تنوع زیادی دارند که مشخصات هر مدل مثل گرانروی، نقطه ریزش و… در دیتاشیت روغن هیدرولیک مد نظر گنجانده شده است. روغن های هیدرولیکی با ویسکوزیته بالا در مقایسه با روغن هیدرولیک ویسکوزیته پایین، نقطه انجماد بالاتری دارند.
روغن صنعتی در دماهای پایین شروع به یخ زدن می کند و یخ زدن روغن هیدرولیک باعث عدم روانکاری صحیح در قطعات سیستم می شود. در واقع کریستال های روغن در این دماها، شروع به ایجاد رسوب کرده و روند یخ زدگی را سریع پیش می برند. روغن یخ زده مشکلات زیر را به وجود می آورد:
- افزایش ویسکوزیته: در این حالت روغن غلیظ شده و پمپاژ آن سخت می شود. پس افزایش ویسکوزیته می تواند به اجزای سیستم آسیب برساند.
- کاهش روانکاری: امکان روانکاری با روغن یخ زده وجود ندارد و ساییدگی قطعات را به وجود می آورد.
- گرفتگی فیلتر: کریستال های یخ زده روغن، فیلتر دستگاه را مسدود کرده و روغن جریان پیدا نمی کند.
نقطه ریزش در روغن
منظور از نقطه ریزش در روغن؛ یعنی پایین ترین دمایی که روغن از حالت مایع به جامد در می آید و باعث یخ زدن روغن هیدرولیک می شود. در این زمان روغن را نمی توان به عنوان یک سیال روان در نظر گرفت؛ زیرا روغن هیدرولیک دیگر جریان نمی یابد. بنابراین دمایی که روغن از جریان باز می ایستد را نقطه ریزش در نظر می گیرند.
نقطه ریزش، همان نقطه انجماد روغن است که با ASTM D97 اندازه گیری می شود و یکی از مشخصات مهم در روغن های هیدرولیک می باشد. نقطه انجماد در روغن های صنعتی با یکدیگر تفاوت داشته و به موارد زیر بستگی دارد:
- مواد افزودنی: مواد افزودنی همان مواد شیمیایی هستند که برای بهبود عملکرد روغن استفاده می شوند که شامل مواد اصلاح کننده ویسکوزیته، ضد کف، ضد رسوب، ضد خورنده و… می باشند. برخی از افزودنی ها مثل بهبود شاخص ویسکوزیته، باعث پایین آوردن نقطه ریزش در روغن می شوند.
- روغن پایه: روغن های پایه شامل روغن معدنی، سنتتیک و نیمه سنتتیک می باشند. روغن های سنتتیک در دماهای پایین، دیرتر از بقیه یخ می زنند.
- مدل روغن: نقطه ریزش در مدل های مختلف روغن هیدورلیک متفاوت است.
- چربی: ملکول های پیچیده ای هستند که از اسید چرب و گلیسرول تولید می شوند. چربی برای افزایش ویسکوزیته روغن می باشد.
- میزان تصفیه: هر چه روغن خالص تر باشد، از نظر نقطه ریزش عملکرد بهتری دارد.
- ترکیب روغن: ترکیب روغن بر روی نقطه ریزش اثر زیادی می گذارد. برای مثال روغن هایی که پارافین بیشتری دارند، نقطه ریزش بالاتری خواهند داشت.
دانستن نقطه ریزش در روغن هیدرولیک، بسیار مهم است. برای مثال، اگر روغنی با نقطه ریزش بالا استفاده می کنید، ابتدا باید آن را گرم کرده و سپس از آن استفاده کنید. در غیر اینصورت روغن به حالت سفت در می آید و دیگر کارایی نخواهد داشت.
نقطه انجماد روغن هیدرولیک
نقطه انجماد روغن هیدرولیک یکی از مشخصه های مهم در هنگام انتخاب روغن های هیدرولیکی است. نقطه ریزش یا انجماد با نقطه ابری شدن متفاوت میباشد؛ نقطه ابری شدن دمایی است که ذرات روغن جدا شده و کدر می شود ولی نقطه انجماد، دمایی است که روغن در آن جریان ندارد. عوامل تاثیر گذار بر نقطه انجماد عبارتند از:
- دمای محیط: امکان یخ زدن روغن هیدرولیک در شرایط آب و هوای سرد وجود دارد.
- رطوبت: روغن هایی که رطوبت زیادی دارند نسبت به روغن های خشک، در دماهای پایین سریع تر یخ می زند.
- ناخالصی در روغن: وجود ناخالصی در روغن باعث کاهش نقطه انجماد روغن هیدرولیک می شود.
یخ زدن روغن هیدرولیک در زیر دما صفر درجه سانتی گراد رخ می دهد. نوع روغن پایه یکی از عوامل تاثیر گذار در جلوگیری از یخ زدگی است. در زیر نقطه انجماد روغن های پایه را به طور تقریبی شرح می دهیم:
- روغن پایه معدنی: نقطه انجماد بین 10- الی 30- درجه سانتی گراد است.
- روغن پایه سنتتیک: نقطه انجماد در این روغن پایه تا 50- است و در برخی موارد هم پایین تر می باشد.
راه های جلوگیری از یخ زدن روغن هیدرولیک
روش های زیر برای محافظت از قطعات سیستم های هیدرولیک در برابر یخ زدگی می باشند که با رعایت این نکات از عملکرد سیستم های هیدرولیک خود اطمینان حاصل کنید:
- دستگاه گرمکن روغن هیدرولیک: این دستگاه به منظور نگهداری از روغن هیدرولیک در دمای ثابت یا دمای بالاتر از نقطه انجماد می باشد.
- روغن هیدرولیک با نقطه انجماد پایین: با توجه به شرایط محیطی از روغن هیدرولیک با نقطه انجماد پایین تر استفاده کنید.
- بررسی سطح روغن هیدرولیک: برای جلوگیری از خطر یخ زدگی، سطح روغن را بررسی کنید. یخ زدگی باعث ایجاد نشتی و فرسودگی در قطعات می شود.