بررسی تفاوت روغن مینرال و سنتتیک
در این مقاله قصد داریم تا بگوییم تفاوت روغن مینرال و سنتتیک چیست و کدام روغن انتخاب مناسب تری برای قطعات دستگاه شما می باشد. منظور از روغن مینرال یا روغن سنتتیک، روغن پایه ای است که در زمان تولید در آن به کار رفته می رود. روغن مینرال را با نام روغن معدنی و روغن سنتتیک هم با نام روغن سنتزی یا مصنوعی شناخته می شود.
اصلی ترین تفاوت روغن مینرال و سنتتیک که باید بدانید این است که روغن مینرال از تقطیر نفت خام تصفیه شده بدست می آید و روغن سنتتیک از روش مصنوعی با استفاده از مواد شیمیایی پایه نفتی یا گاز طبیعی طراحی می شود که از هر کدام آن ها می توان برای کاربردی خاص با شرایط عملیاتی مختلف استفاده کرد.
اما از دیگر تفاوت روغن مینرال و سنتتیک، روش ساخت روغن صنعتی می باشد؛ به عبارتی روغن صنعتی از روغن پایه و مواد افزودنی مخصوص طراحی شده که روغن های پایه معمولا از پایه معدنی یا سنتتیک تولید می گردد. حال این که روغن پایه چیست و انواع و خواص چه می باشد را در طی این مقاله شرح می دهیم.
روغن پایه چیست
روغن پایه چیست؟ پایه و اساس ساخت روانکارهایی چون گریس و روغن صنعتی، روغن پایه (روغن مینرال، روغن تمام سنتتیک و روغن نیمه سنتتیک) است. روغن پایه به عنوان ماده اولیه در ساخت روانکارها استفاده می شود که بین 80 الی 95 درصد روان کننده ها از همین ماده می باشد. بنابراین روغن پایه یکی از ترکیبات اصلی روغن صنعتی بوده که به گروه های مختلفی تقسیم می شوند.
دسته بندی انواع روغن پایه چیست؟
- I: از نفت خام با روش استخراج با حلال بدست می آید و جزء ارزانترین گروه ها می باشد. محدوده شاخص ویسکوزیته این گروه بین 80 الی 120، گوگرد بیش از 0.03 و روغن اشباع کمتر از 90 درصد می باشد.
- II: این گروه با هیدروکراکینگ طراحی می شود؛ به همین دلیل خواص آنتی اکسیدان بهتری دارد. گروه II از نظر قیمت مشابه گروه I بوده و روغن اشباع بیش از 90 درصد را شامل می شود. شاخص ویسکوزیته بین 80 الی 120 است و کمتر از 0.03 درصد گوگرد در آن وجود دارد.
- III: این گروه همانند گروه II مقاومت بالایی در برابر اکسیداسیون دارد. III با شاخص ویسکوزیته بالا 120، روغن اشباع بیش از 90 درصد و گوگرد بیش از 0.03 درصد یکی از روغن های پایه با درجه خلوص بالاتر می باشد.
- IV: این گروه جز روغن های مصنوعی (سنتتیک) هستند که قیمت بالاتری دارند. IV پلی آلفائولفین بوده و برای محدوده دمایی گسترده طراحی شده اند.
- V: این گروه شامل تمام روغن های پایه می شود که برای دماهای خیلی بالا طراحی شده اند. گروه V به عنوان افزودنی ویژه به روغن های پایه دیگر افزوده می گردد.
روغن پایه معدنی (روغن مینرال)
روغن پایه معدنی یکی از روغن های رایج در دنیا است که به دلیل در دسترس بودن، قیمت مناسب تری نسبا به نوع سنتتیک دارد. این روغن پایه از نظر ساختار پیچیده بوده و ویسکوزیته آن در برابر تغییر دماهای زیاد، تغییر می کند. روغن معدنی برای دماهای پایین کاربرد فوق العاده ای دارد.
روغن پایه معدنی نیز به دسته های مختلف تقسیم می شود که عبارتند از:
- روغن نفتنیک: این نوع روغن پایه معدنی ویسکوزیته بالاتری نسبت به روغن پارافینیک دارد، ولی شاخص ویسکوزیته آن پایین است. از ویژگی های آن می توان به حلالیت بالا و پایداری در برابر اکسیداسیون اشاره کرد.
- روغن پارافینیک: این روغن معدنی شاخص ویسکوزیته و نقطه ریزش بالایی دارد و در برابر دماهای پایین رسوب کمتر تولید می کند.
روغن پایه سنتزی (روغن سنتتیک)
روغن پایه سنتزی یا سنتتیک از نظر ساختار مولکولی یکنواخت تر بوده و با درجه خلوص بالاتر ارائه می شود. این روغن در برابر تغییرات دمایی، ویسکوزیته آن عملکرد ثابتی دارد. همچنین روغن سنتتیک در برابر گرما و اکسیداسیون مقاومت بالاتری دارد و از قطعات در برابر اصطکاک محافظت می کند.
روغن پایه سنتزی از نظر ساختار شیمیایی به دسته زیر تقسیم می شود:
- پلی آلفا اولفین
- پلی آلکین گلایکول
- دی استر، پلی استر و فسفات استر
- آروماتیک های آلکیله
با توجه به توضیحات روغن های پایه، تفاوت روغن مینرال و سنتتیک را دانستیم و باید بگوییم با توجه به شرایط کاری دستگاه، شما می توانید از روانکارهای صنعتی مینرال یا سنتتیک استفاده نمایید.
جدول تفاوت روغن معدنی و سنتتیک
تفاوت روغن معدنی و سنتتیک یکی از موارد مهم در خرید روغن صنعتی است که مصرف کننده با دانستن مشخصات شیمیایی، از معدنی یا سنتتیک بودن روغن مطلع می گردد. در نهایت روغن های صنعتی با پایه های مختلف برای کاهش اصطکاک، روانسازی و انتقال حرارت استفاده می شوند. از آنجایی که روغن های معدنی محدودیت های خاصی دارند و تفاوت زیادی با روغن سنتتیک خواهد داشت.
تفاوت روغن معدنی و سنتتیک را به صورت جدول در زیر آورده ایم:
روغن مینرال | روغن سنتتیک | |
ویسکوزیته | متغیر | تقریبا ثابت |
مقاومت گرمایی | کم | زیاد |
قیمت | ارزان تر | گرانتر |
روانکاری | کم | زیاد |
طول عمر مفید | کمتر | بهتر |
منشاء | نفت خام | مواد شیمیایی |
ساختار | پیچیده و ناخالص | یکنواخت و خالص |